Fiyat / Kazanç Oranı Nedir?
Fiyat kazanç oranı, bir şirketin piyasa değerinin, net karına oranlanmasıyla elde edilen bir finansal orandır. Bu oran, yatırımcılara bir şirketin hisse senedi fiyatının, şirketin ne kadar kar ettiğine bağlı olarak ne kadar pahalı veya ucuz olduğunu gösterir.
Fiyat kazanç oranı, bir şirketin hisse senedi fiyatının, her bir hisse başına düşen karının ne kadar olduğunu gösterir. Genellikle P/E (price-to-earnings) oranı olarak kısaltılır ve şirketin piyasa değeri (hisse başına fiyat x hisse sayısı) / net kar şeklinde hesaplanır.
Örneğin, bir şirketin hisse başına fiyatı 20 TL ve hisse başına karı 2 TL ise, fiyat kazanç oranı 10’dur. Bu da yatırımcıların, her 1 TL’lik kar için 10 TL ödemeye razı olduklarını gösterir. Yatırımcılar, farklı şirketlerin fiyat kazanç oranlarını karşılaştırarak, yatırım yapacakları şirketin hisse senedi fiyatının ne kadar uygun olduğunu belirleyebilirler.
Fiyat Kazanç Oranı Nasıl Hesaplanır?
Fiyat Kazanç Oranı iki şekilde hesaplanır.
Fiyat/kazanç (P/E) oranı, bir şirketin piyasa değerinin (hisse fiyatının) şirketin kârlılığına oranını gösteren bir finansal göstergedir. Bu oranın hesaplanması için en yaygın kullanılan iki yöntem vardır:
Tarihsel Fiyat/Kazanç Oranı:
Bu yöntem, hisse senedi fiyatının, şirketin geçmiş yıllarda kazandığı karlara oranını gösterir. Hesaplamak için, hisse senedi fiyatını şirketin son 12 aylık kazançlarına (EPS) bölersiniz. Bu, genellikle “geçmiş P/E” olarak adlandırılır.
- Fiyat/Kazanç Oranı = Hisse Senedi Fiyatı / Hisse Başına Kazanç (EPS)
- Fiyat/Kazanç Oranı = Piyasa Değeri / Net Kar
İleriye Dönük Fiyat/Kazanç Oranı:
Bu yöntem, hisse senedi fiyatının, şirketin gelecekteki kazanç tahminlerine oranını gösterir. Hesaplamak için, hisse senedi fiyatını şirketin gelecekteki yıllık kazanç tahminlerine (EPS) bölersiniz. Bu, genellikle “ileriye dönük P/E” olarak adlandırılır.
- Fiyat/Kazanç Oranı = Hisse Senedi Fiyatı / Hisse Başına Tahmini Gelecek Yıllık Kazanç (EPS)
- Fiyat/Kazanç Oranı = Piyasa Değeri / Tahmini Net Kar
Her iki yöntem de yatırımcılara farklı bir bakış açısı sunar. Tarihsel F/K, şirketin geçmiş performansına dayanarak fiyatlandırmayı gösterirken, ileriye dönük F/K, şirketin gelecekteki performansına ilişkin tahminlere dayanarak fiyatlandırmayı gösterir. Ancak, her iki yöntem de yalnızca tahminlerdir ve gerçek hisse senedi performansı farklı olabilir.
Bu verileri Nasıl Kullanacağız?
Bu X hissesi için;
2023 yıl sonu Net Kar Tahmini : 30.300 (milyon) TL
Benzer Şirket Ortalamalarına Göre Hesaplanırsa;
Sektör F/K Ortalaması : 12.27
Fiyat = 12.27 * 30.300 (milyon) TL
= 371.781 (milyon) TL
Hisse başı fiyat = 371.781 (milyon) TL / 350,9 (milyon) TL
=1,059.50 TL
Orta – Kısa Vade Hesaplama
10 Çeyreklik Ortalama : 13.47
Fiyat = 13.47 * 30.300 (milyon) TL
= 408.141 (milyon) TL
Hisse başı fiyat = 408.141 (milyon) TL / 350,9 (milyon) TL
= 1,163.12 TL
Uzun Vade Hesaplama
22 Çeyreklik ortalaması : 11.95
Fiyat = 11.95 * 30.300 (milyon) TL
= 362,085 (milyon) TL
Hisse başı fiyat = 362,085 (milyon) TL / 350,9 (milyon) TL
= 1,031.87 TL
Fiyat / Kazanç (P/E) oranı ile ülke faiz oranları arasında bir ilişki var mı?
Fiyat/kazanç (P/E) oranı ile ülke faiz oranları arasında bir ilişki vardır. Genellikle, faiz oranları arttığında, hisse senedi piyasalarındaki fiyat/kazanç oranları düşer. Bunun nedeni, yüksek faiz oranlarının şirketlerin borçlanma maliyetlerini artırması ve kar marjlarını düşürmesidir. Bu nedenle, şirketlerin karları azaldığında, hisse senedi fiyatları düşer ve fiyat/kazanç oranları da düşer. Bununla birlikte, faiz oranlarındaki değişikliklerin hisse senedi fiyatlarına olan etkisi, ekonomik koşullara ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Örneğin, düşük faiz oranları genellikle şirketlerin borçlanma maliyetlerini düşürürken, aynı zamanda hisse senedi piyasalarında da yükselişe neden olabilir. Bu nedenle, fiyat/kazanç oranları yalnızca bir finansal gösterge olarak değerlendirilmeli ve diğer faktörlerle birlikte değerlendirilmelidir.
Tahvil faizleri ve fiyat/kazanç (P/E) oranı arasında bir ilişki var mı?
Tahvil faizleri ve fiyat/kazanç (P/E) oranı arasında bir ilişki vardır. Genel olarak, tahvil faizleri yükseldiğinde, P/E oranları düşer ve hisse senetleri daha az çekici hale gelir. Aynı şekilde, tahvil faizleri düştüğünde, hisse senetleri daha çekici hale gelir ve F/K oranları artar.
Bu ilişkinin temel nedeni, yatırımcıların tahvil faizlerindeki değişikliklerden etkilenmesidir. Yatırımcılar genellikle, tahvil faizleri arttığında, daha yüksek bir faiz getirisi elde etmek için daha az riskli tahvilleri tercih ederler. Bu da, hisse senetlerinin değerinin düşmesine neden olabilir, çünkü hisse senetleri daha yüksek bir risk taşırlar ve bu nedenle daha az çekici hale gelebilirler.
Buna karşılık, tahvil faizleri düştüğünde, yatırımcılar daha yüksek risk alarak hisse senetlerine yatırım yapma eğiliminde olabilirler. Bu, hisse senetlerinin değerinin artmasına ve F/K oranlarının yükselmesine neden olabilir.
Ancak, bu ilişki her zaman kesin değildir. Diğer faktörler de hisse senedi piyasalarını etkileyebilir ve tahvil faizlerinin etkisi değişebilir. Örneğin, ekonomik büyüme ve şirket karları, hisse senedi piyasalarını olumlu yönde etkileyebilir ve F/K oranlarını artırabilir.
Sonuç olarak, tahvil faizleri ve F/K oranları arasında bir ilişki vardır, ancak bu ilişki her zaman net değildir ve yatırımcılar, hisse senedi piyasalarındaki diğer faktörleri de dikkate alarak karar vermeleri gerekmektedir.
Fiyat/kazanç (P/E) oranı nasıl yorumlanmalıdır?
Fiyat/kazanç oranı (P/E oranı), bir şirketin hisse senedi fiyatının net karına oranıdır. Bu oran, bir yatırımcının şirketin hisse senedi fiyatının gerçek değerinin ne olduğunu belirlemesine yardımcı olabilir.
P/E oranı yüksekse, bu genellikle şirketin piyasa değerinin, hisse senedi fiyatına göre yüksek olduğunu gösterir. Bu durumda, yatırımcılar şirketin büyüme potansiyelini veya karlılığını takdir ediyor olabilirler. Ancak, yüksek P/E oranı aynı zamanda hisse senedi fiyatının şişirilmiş olabileceği ve düşüş riskinin yüksek olabileceği anlamına da gelebilir.
Öte yandan, düşük P/E oranı, hisse senedinin piyasa değerinin düşük olduğunu ve yatırımcıların şirketin büyüme potansiyelini veya karlılığını düşük değerlendirdiğini gösterebilir. Ancak, düşük P/E oranı aynı zamanda yatırımcıların şirketin potansiyelini henüz keşfetmediği veya düşük hisse senedi fiyatından dolayı bir fırsat olduğu anlamına da gelebilir.
Sonuç olarak, P/E oranı yorumlanırken tek başına kullanılmamalıdır ve diğer finansal göstergelerle birlikte değerlendirilmelidir. Yatırımcılar, şirketin performansı, büyüme potansiyeli, endüstri ortalamaları ve piyasa trendleri gibi diğer faktörleri de dikkate alarak, P/E oranının ne anlama geldiğini belirlemelidirler.
Fiyat/kazanç oranı (P/E oranı) ve büyüme arasındaki ilişki
Yatırımcılar arasında oldukça önemli bir konudur. F/K oranı, bir şirketin mevcut hisse senedi fiyatının net kazancına bölünmesiyle hesaplanırken, büyüme potansiyeli, şirketin gelecekteki kazançlarındaki artış oranını ifade eder.
F/K oranı yüksek olan bir şirket, genellikle büyüme potansiyeli yüksek olarak görülür. Ancak, F/K oranı yüksek olan bir şirketin büyümesi, F/K oranındaki artışa eşit veya daha yüksek olmalıdır. Aksi takdirde, hisse senedi fiyatı şişirilmiş olabilir ve yatırımcılar için düşüş riski yüksek olabilir.
Bu nedenle, yatırımcılar F/K oranı ile büyüme oranını karşılaştırmak için PEG rasyosunu kullanırlar. PEG rasyosu, F/K oranını şirketin yıllık büyüme oranına böler ve şirketin fiyatının büyüme potansiyeline göre ne kadar makul olduğunu gösterir. PEG rasyosu 1’in altında ise, hisse senedi fiyatı, şirketin büyüme potansiyeline göre makul olarak değerlendirilir. PEG rasyosu 1’den yüksek ise, hisse senedi fiyatı, şirketin büyüme potansiyeline göre pahalı olarak değerlendirilir.
Sonuç olarak, yatırımcılar bir şirketi değerlendirirken F/K oranı ve büyüme oranı arasındaki ilişkiyi anlamalı ve PEG rasyosunu kullanarak hisse senedi fiyatının şirketin büyüme potansiyeline göre uygunluğunu değerlendirmelidirler.
Kar büyüme oranı, bir şirketin karının bir dönemden diğerine ne kadar arttığını gösteren bir orandır. Bu oran, şirketin karlılığındaki değişiklikleri izlemek ve gelecekteki performansını tahmin etmek için kullanılır.
Kar büyüme oranı bilançoda doğrudan bulunmaz, ancak bilanço hesaplarından bazılarından yararlanarak hesaplanabilir. İşte bu hesaplama için yapılması gereken adımlar:
- Öncelikle, kar büyüme oranını hesaplamak istediğiniz dönemlerdeki net kar miktarlarını bilmeniz gerekir. Bu bilgi, şirketin gelir tablosunda yer alır.
- Daha sonra, önceki dönem net karını sonraki dönem net karından çıkarın. Bu size, net karın artış miktarını verecektir.
- Artış miktarını, önceki dönem net karına bölerek, artışın yüzdesel büyüme oranını elde edersiniz.
Örneğin, bir şirketin 2021 yılındaki net karı 100.000 TL iken, 2022 yılında net karı 125.000 TL oldu. Bu durumda, artış miktarı 25.000 TL’dir. 2021 yılı net karı ise 100.000 TL olduğundan, artışın yüzdesel büyüme oranı 25% olacaktır.
[wpdatatable id=6]
Bu şekilde sadece F/K oranları üzerinden değerlendirdiğimiz zaman B şirketi daha ucuz olarak gözüküyor. Fakat karlılıkların büyüme hızını hesaba kattığımızda A şirketinin PEG rasyosunun daha düşük kaldığını görüyoruz.
O yüzden F/K oranlarını PEG rasyosu ile değerlendirmek daha iyi sonuçlar elede etmemize yardımcı olacaktır.